JavaScript Nedir?
JavaScript, yaygın olarak web tarayıcılarında kullanılmakta olan dinamik bir programlama dilidir. JavaScript ile yazılan istemci tarafı betikler sayesinde tarayıcının kullanıcıyla etkileşimde bulunması, tarayıcının kontrol edilmesi, asenkron bir şekilde sunucu ile iletişime geçilmesi ve web sayfası içeriğinin değiştirilmesi gibi işlevler sağlanır. JavaScript, Node.js gibi platformlar sayesinde sunucu tarafında da yaygın olarak kullanılmaktadır.
JavaScript’in Tarihçesi
İlk olarak bir Netscape çalışanı olan Brendan Eich tarafından geliştirilen ve 1997 yılından beri bir ECMA standardı olan JavaScript, günümüzde Mozilla Vakfı öncülüğünde özgür yazılım topluluğu tarafından geliştirilmekte ve bakımı yapılmaktadır.
Web sayfalarının görünümünün mükemmelleştirilmesi, işlevselliğinin artırılması ve dinamik web sayfaları tasarlanması amacıyla JavaScript, HTML kodu içinde gömülü olarak (embedded) kullanılabilir. JavaScript, bir programlama dili disiplini ve özelliklerine sahiptir.
Java ile JavaScirpt arasında ne kadar isim benzerliği olsa da teknik açıdan çok önemli farklılıklar mevcuttur. Önemli farklılıkları şu şekilde inceleyebiliriz.
| JavaScript | Java |
| İstemci (client) tarafından (örn. web tarayıcı) yorumlanır (derlenmez). | Derlenmiş bytecode denilen program istemcide çalıştırılır. |
| Nesneye dayalı bir dildir. Nesne tipleri arasında farklılık yoktur. Herhangi bir nesneye yeni özellik ve metotlar dinamik olarak eklenir. Nesneye yönelik teorinin miras alma (inheritance) özelliği prototip mekanizmasıyla gerçekleştirilir. | Nesneye yönelik bir dildir. Nesneler çeşitli sınıflara ayrılmıştır ve miras alma mekanizması, sınıf hiyerarşisi sayesinde gerçekleştirilir. Sınıf ve sınıf örneklerine özellik ve metotlar dinamik olarak eklenemez. |
| Değişken veri tip bildirimi mekanizması yoktur. | Değişken tip bildirimi zorunludur. |
| Dinamik bağlama mekanizması kullanılır yani nesneye verilen referanslar çalışma zamanında (run time) kontrol edilir. | Statik bağlama mekanizması kullanılır yani nesne referansları derleme zamanında (compile time) kontrol edilir. |
JavaScript’in Sunduğu Avantajlar
Web geliştiricilerinin en çok tercih ettiği yazılım dillerinden biri olan javascript ve framework’lerinin, web sitelerine işlevsellik, dinamiklik ve performans değeri kattığını rahat bir şekilde aktarabiliriz.
Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte ortaya çok etkin JS framework’ler geliştirildi. Bunlardan en başarılı, güncel ve popüler olanlarından örnek vermek gerekirse bunlar AngularJS ve VueJs’dir. Kullanıcılar ile kolay iletişim kurulmasına, işlem yükünün ciddi anlamda düşmesine ve basit işlemler için anlık sonuçlar üretmesine kadar birçok olanak sağlaması da Javascript’in diğer avantajlarındandır.
- Öğrenmesi ve uygulaması diğer yazılım dillerine göre oldukça kolaydır.
- Sistem hatalarını bulmak ve ayıklamak çok daha kolaydır.
- HTML’nin statik altyapısını daha etkileşimli ve dinamik bir hale getirmek için uygun bir dildir.
- Kullanıcı ile iletişimi daha pratik ve daha hızlı hale getirir.
- Sağladığı API, Framework ve kütüphaneleri çok güçlü bir altyapıya sahiptir.
